Yaş almak ve yaşlanmak vücudun doğal fizyolojik süreçlerinin bir sonucu olarak meydana gelir fakat yaşlanmak genellikle istenmeyen bir durumdur ve insanlar genç kalma yolları ararlar. Genellikle kronolojik yaş ile biyolojik yaş birbiri yerine kullanılan ve karıştırılan 2 kavram olsa da bunlar birbirinden oldukça farklıdır. Kronolojik yaş doğumdan itibaren geçirilen senelerin toplam hesabını ifade ederken biyolojik yaş ise beden fonksiyonlarının denk olduğu sağlık durumuyla ilişkili yaştır. Biyolojik yaşı dolayısıyla sağlıklı yaş almayı etkileyen birçok faktör bulunur. Genetik yatkınlık gibi bazı durumlar yaş almaya kişinin kontrolü dışında bir etki yaratır. Fakat yaşam alışkanlıkları değiştirilebilir olan faktörlerdendir ve kişinin kontrolüyle iyileştirilebilir. Son zamanlarda yapılan araştırmalar sağlıklı yaş almanın mümkün olduğunu atılabilecek bazı adımlarla yaşlanmanın sağlıklı bir şekilde yürütülebileceğini ortaya koymuştur. Egzersiz yapmak, dengeli ve sağlıklı beslenmek, doktor kontrollerini aksatmamak, ruh sağlığına dikkat etmek, zihinsel fonksiyonları korumak ve canlı tutmak sağlıklı yaş almaya katkı sağlayan önemli durumlardandır (1,5)
Sağlıklı Yaş Almak Nedir?
Yaşlanma doğal, gerekli ve engellenemez bir biyolojik süreçtir. Yaş almakla beraber insanlarda görülen hastalık sayıları ve çeşitleri artış gösterir. Daha iyi ve kaliteli bir yaşlılık süreci geçirebilmek için olası hastalık risklerinden korunmak gerekir. Sağlıklı yaşlanma ve yaşlılık sürecinde meydana gelebilecek hastalıklardan korunmak için ise üç ilkeye dikkat edilmelidir. Bu üç ilke arasında sağlıklı beslenmek, düzenli spor yapmak, sigara ve benzeri bağımlılık yapıcı alışkanlıklardan uzak durmak yer alır. Sağlıklı yaşamın ilkeleri olarak tanımlanan bu üç kurala uyan kişiler yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkabilecek sağlık problemlerinden büyük ölçüde korunabilir ve yaşlanma sürecini yavaşlatma üzerine katkıda bulunabilir. Çoğu zaman sağlıklı yaşam ilkelerine tam olarak uyum sağlamak zordur ve kişiler radikal yaşam tarzı değişiklikleri yapmaktan kaçınır. Ayrıca yaş almakla ortaya çıkan bazı sağlık problemleri yaşam tarzı değişiklikleri ile önlenemez. Bu gibi bir durumda ise düzenli doktor kontrollerine gitmeyi alışkanlık haline getirmiş kişiler sağlık sorunlarının erken dönemde tespit edilmesini sağlar. Erken evrede tespit edilen sağlık problemlerinin ise tedaviye yanıt verme oranı yüksek olacağından hastalar daha uzun ve rahat bir yaşam olanağına sahip olabilir.
Sağlıklı yaş almak, yaşlanma süreci boyunca insanların fiziksel ve ruhsal sağlığını koruması olarak da tanımlanabilir. Yaşın ilerlemesi ile vücut fonksiyonlarında bir gerileme meydana gelir. Bu olağan durumu mümkün olduğunca kontrol altında tutmak ve yaş almanın negatif etkilerini minimum seviyeye indirmek ise kişinin kendi elindedir. Sağlıklı yaş almak ile ilişkilendirilen çok çeşitli öneriler mevcuttur. Uzun ömürlü olmanın sırları arasından ilki düzenli egzersiz yaparak kaslardaki olası zayıflamaların ve kalp damar hastalıklarının önüne geçilmesidir. Diğer öneriler arasında ise şeker ve kolesterol gibi kan testlerinin düzenli olarak takip edilmesi, stresli yaşam tarzından uzaklaşılması, öğünlerde besin değeri yüksek yiyeceklerin tercih edilmesi, ağız hijyenine dikkat edilmesi, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, sağlıklı ve yeterli miktarda uyunması yer alır. Ayrıca doktor önerisi dışında gereksiz ilaç kullanımından da kaçınılmalıdır. Yüksek dozda uzun süreli ilaç kullanımı yaşlanmanın olumsuz etkilerinin artışını hızlandırabilir (1,2).
Sağlıklı Yaş Almak Nasıl Olur?
Sağlıklı yaş almak için öncelikle zararlı yaşam alışkanlıkları sağlıklı olanlarla değiştirilmelidir. Bu değişimin bir anda gerçekleştirilmeye çalışılması kişinin uyum oranının düşük olmasına sebep olabilir. Bu değişikliklerin zamanla ve yavaş yavaş yapılması sağlıklı yaşamın bir hayat tarzı haline getirilmesine yardımcı olabilir. Sağlıklı yaşlanma ipuçları arasında şunlar yer alır:
Sağlıklı yaş almak kişinin kendi çabasına ve uyum yeteneğine bağlı olsa da bu konuda profesyonel bir yardım almak ve uyum sürecini kısaltmak önemlidir. Eğer siz de sağlıklı yaş alma hakkında detaylı bilgi almak ve yaşam değişikliklerinizi bir uzman yönlendirmesiyle yapmak istiyorsanız, Prime Sağlık Programı’mızı tercih edebilirsiniz.
Kaynakça:
