Stres Nedir? Stres Yönetimi Nasıl Yapılır?
Stres günlük yaşamda sıklıkla karşılaşılan, doğru yönetilmediği zaman kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen bir sorundur. Günlük yaşamda karşılaşılan zorluklar karşısında vücudun geliştirdiği doğal bir savunma refleksi olan stres, herkesin yaşamının bir döneminde karşılaştığı bir durumdur. Stresi azaltma ve başa çıkma yöntemleri hakkında klinik psikologlardan bilgi almak mental sağlığınızı korumanıza ve geliştirmenize yardımcı olabilir.
Stres Nedir?
Stres, yaşamda karşılaşılan değişiklikler ve zorluklar karşısında vücudun verdiği doğal bir tepkidir. İnsan vücudu içsel ve dışsal uyaranlar karşısında uyum sağlayabilmek için çeşitli savunma mekanizmaları geliştirir. Stres de vücudun uyaranlar karşısında geliştirdiği savunma mekanizmalarından bir tanesidir. Ancak insanların günlük hayatta karşılaştıkları olaylar ve durumlara uyum sağlama süreçleri birbirinden farklıdır. Bu nedenle stresi yaşama ve stresle mücadele etme biçimi de kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.
Stres hakkında literatürdeki ilk bilimsel çalışmaları yapan endokrinolog Hans Selye, stresi Genel Uyum Sendromu adını verdiği üç aşamadan oluşan bir uyum süreci olarak değerlendirmektedir. Selye’ye göre stres altındayken insan vücudu öncelikle alarm aşamasına geçerek “savaş” ya da “kaç” tepkisi geliştirir. Bu süreçte böbrek üstü bezlerinden salgılanan adrenalin ve kortizol hormonlarının da etkisiyle kan basıncında ve kalp ritminde yükselme gibi fizyolojik tepkiler görülebilir. Kişiler alarm aşamasına uyum sağlamayı başarırsa strese karşı direnç aşamasına geçerler. Direnç aşamasında ise kan basıncı ve nabız yavaş yavaş normale dönmeye başlar. Ancak bu süreç uzun sürer ve kişi stresle başa çıkma noktasında başarısız olursa tükenmişlik aşaması olarak adlandırılan sürece geçilir ve kişi baş ağrısı, kas ağrısı gibi diğer fiziksel semptomlara açık hale gelir.
Dünya Sağlık Örgütü, sağlığı sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil fiziksel, zihinsel ve sosyal açıdan tam bir iyilik hali olarak tanımlar. Bilim insanlarının stres hakkındaki çalışmalarından da anlaşılacağı gibi stres, insan bedeninde zihinsel etkileri olduğu kadar fiziksel etkileri de olan bir durumdur. Bazı durumlarda stres, sınavlarda başarılı olmak gibi insanların günlük hayattaki bazı görevlerini yerine getirmesine yardımcı olur. Bu stres türüne iyi stres adı verilir. Östres olarak da bilinen bu stres türü hayatta karşılaşılan zorluklar karşısında insanları daha hazır hale getirebilir. Ancak uzun süre devam eden ve kişilerin başa çıkmada zorluk yaşadıkları kötü stres uzun vadede kişinin genel sağlık durumunun ve refahının bozulmasına neden olabilir. Bu nedenle Prime Sağlık Programımızda alanında yetkin sağlık uzmanlarımızla detaylı olarak görüşerek stresle başa çıkma yolları hakkında yardım alabilir ve sağlıklı yaşama dair almak istediğiniz hizmet ve ürünlerle ilgili bilgi edinebilirsiniz.
Stresin Nedenleri Nelerdir?
İnsanların yaşamda karşılaştıkları zorluklar karşısında geliştirdikleri tepkiler farklıdır. Bu nedenle stresin nedenleri de kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Buna göre başlıca stres sebepleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Sayılan stres unsurlarının yanı sıra sevilen birinin kaybı, ayrılık gibi hayatta karşılaşılan travmatik olaylar stresin kişisel sebepleri arasındadır. Bunların yanı sıra stres, çevresel faktörler nedeniyle de ortaya çıkabilir. Örneğin, ayrımcılığa maruz kalma, bulunulan çevre ile ilgili güvenlik endişesi yaşamak gibi durumlar kişiler için stres nedeni olabilir.
Stres Belirtileri Nelerdir?
Stres, her ne kadar ruhsal bir sorun olarak düşünülse de stres altındayken böbrek üstü bezleri uyarılarak bazı hormonlar salgılamaya başlar. Stres hormonlarının seviyesinin kandaki değişimi ile birlikte kişiler stresin ruhsal etkilerinin yanı sıra fiziksel etkilerini de hissetmeye başlar. Bir başka ifadeyle stres zihinsel ve ruhsal semptomlarla kendisini gösterebileceği gibi fiziksel semptomlarla da kendisini gösterebilir. Yapılan çeşitli çalışmalara göre stresin belirtileri şunlardır:
Stresin yaygın rastlanan belirtileri yukarıdaki gibi olmakla birlikte herkesin strese karşı verdiği tepki farklıdır. Özellikle stresle başa çıkma yolları hakkında bilgi sahibi olan ve stres yönetimi tekniklerini öğrenenler bu semptomları kontrol altına almayı başarabilir.
Stresle Nasıl Başa Çıkılır?
Stresle nasıl başa çıkılacağı noktasında arayış içerisinde olanların uzmanlardan yardım alması önerilir. Öncelikle stresli anlarda, stresin vücutta yarattığı kas ağrısı, mide ağrısı, baş ağrısı gibi fiziksel semptomların farkında olunması ve bunları kontrol altına alabilmek için adımlar atılması önemlidir. Bunun akabinde strese neden olan faktörlerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu faktörlerden bazılarını kişiler kendi yöntemleri ile değiştirebilirken diğerleri için yardım almaları gerekebilir.
Bunların yanı sıra başlıca stresi yenme yolları aşağıdakiler gibidir:
Size özel atanacak Prime Sağlık uzman kadromuz ile sadece strese bağlı ortaya çıkan mevcut sorunları tedavi etmekle kalmıyor aynı zamanda stresle başa çıkma yollarını size öğretmek için çalışıyor, size özel yol haritası hazırlıyoruz. Prime Sağlık Programı ile hayat boyu sağlıklı kalma halinizi korumak için uzman ekibimizle her an yanınızdayız.
Kaynakça:
